۸۳ شركت از سوی ایرانیان خارج از كشور تشكیل شد؛
عملكرد معاونت علمی در ۸ سال فرهنگ سازی حوزه فناوری
به گزارش میزان سنج معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با شعار رفتن از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان در حالی به پایان کار خود رسیده است که تعداد شرکتهای دانش بنیان به بیشتر از ۵۷۰۰ شرکت رسیده و درآمد این شرکت ها پارسال به بیشتر از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده و ۸۳ شرکت استارت آپی در حوزه های مختلف تخصصی توسط ایرانی ها خارج از کشور در ایران تشکیل شده است.
به گزارش میزان سنج به نقل از ایسنا، "ارتقای اقتدار ملی"، "تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم بوسیله افزایش توانمندی های فناوری و نوآوری در کشور"، "ارتقای نظام ملی نوآوری"، "اقتصاد دانش بنیان بوسیله هماهنگی و هم افزایی بین بخشی و بین دستگاهی"، "ارتقای ارتباط دانش با صنعت و جامعه"، "تسهیل تبادلات بین بخش های عرضه و تقاضای فناوری و نوآوری و تجاری سازی دستاوردهای فناوری و نوآوری" و "توسعه شرکت های دانش بنیان" همچون اهدافی بوده است که برمبنای آن در سال ۱۳۸۵ مبادرت به تاسیس نهاد جدیدی با عنوان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شد.
این معاونت بعد از تدوین و تصویب طولانی قانون پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان مبادرت به پشتیبانی از این نوع شرکتها کرد، به شکلی که هم اکنون ۱۱۰ نوع خدمت به شرکت های دانش بنیان ارائه می شود که "معافیت از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی، سود تجاری و عوارض صادراتی به مدت ۱۵ سال" و "تأمین تمام یا قسمتی از هزینه تولید"، "عرضه یا به کارگیری نوآوری و فناوری با اعطاء تسهیلات کم بهره یا بدون بهره بلندمدت یا کوتاه مدت بر طبق عقود شرعی" تنها قسمتی از این حمایت ها و تسهیلاتی است که برای این شرکتها در نظر گرفته شده است.
با این حمایت ها تعداد شرکت های دانش بنیان به ایستگاه ۵ هزار و ۷۰۵ رسیده است:
سال تعداد ۱۳۹۲ ۵۵ ۱۳۹۳ ۸۴ ۱۳۹۴ ۲۳۲۰ ۱۳۹۵ ۳۰۰۰ ۱۳۹۶ ۳۳۸۶ ۱۳۹۷ ۴۰۵۰ ۱۳۹۸ ۴۹۰۰ ۱۳۹۹ ۵۷۰۵ درآمد شرکت های دانش بنیان از سال ۱۳۹۲ تا حالا روند رو به رشدی دارد، به شکلی که برمبنای پیش بینی ها درآمد این شرکتها در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید و این روند در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد می شود. میزان فروش شرکتها در مرحله جمع آوری اطلاعات است. میزان درآمد این شرکتها در سال ۹۷ به ۸۰ هزار میلیارد تومان رسید.
بیشترین تعداد شرکتها در حوزه ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارها و برق و الکترونیک فعال هستند:
فعالیت شرکت های دانش بنیان در حوزه های مختلف فناوری
علاوه بر آن بیش از ۱۰۰۰ شرکت خلاق در برنامه توسعه زیست بوم شرکت های خلاق ثبت شده است که از این تعداد ۵۳۳ شرکت مربوط به حوزه کسب و کارهای دیجیتال و فضای مجازی، ۱۳۸ شرکت در حوزه بازی، اسباب بازی و سرگرمی، ۸۸ شرکت در حوزه صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، ۹۸ شرکت در صنایع دیداری و شنیداری، ۲۰ شرکت در یادگیری، چاپ و نشر و ۵۷ شرکت در حوزه طراحی و معماری مشغول فعالیت هستند.
همین طور ۴۳ شرکت هم در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی، ۷ شرکت در حوزه هنرهای تجسمی و نمایشی و ۴۴ شرکت در سایر صنایع خلاق و فرهنگی فعالیت می نمایند.
در کنار شرکت های دانش بنیان نوع یک و دو تولیدی و خدماتی، نوآور، خلاق، نسل جدیدی از شرکتها هم به خانواده دانش بنیان ها اضافه شده است که با عنوان "دانش بنیان های نوع ۳" از آن یاد می شود.
این دسته از شرکتها با دارا بودن معیارهای ارزیابی و با تشخیص شورای تخصصی دبیرخانه کارگروه ارزیابی شرکتها و مؤسسات دانش بنیان به مدت ۲ سال اجازه فعالیت دارند.
این شرکتها شامل چهار گروه "شرکت هایی که محل اصلی فعالیت آنها در مناطق کمتر برخوردار است"، "شرکت های نقش آفرین در حل مسایل راهبردی یا اساسی کشور"، "شرکت هایی که محل اصلی فعالیت آنها پارک ها و مراکز رشد علم و فناوری است" و "شرکت های فعال در حوزه صنایع فرهنگی، خالق، نوآفرین و علوم انسانی و اجتماعی" هستند و رویکرد اصلی این شرکتها رفع نیازمندی های راهبردی کشور است.
این روند افزایشی شرکت های دانش بنیان و فناور در حالی است که مقرر است کشور از اقتصاد تک محصولی و خام فروشی به اقتصاد دانش بنیان کوچ کند که وجود شرکت های کوچک و متوسط در این راه، روند حرکت کاروان علم و فناوری کشور را کند خواهد کرد، بدین جهت بنظر می رسد ایجاد کنسرسیومی از شرکت های دانش بنیان و ایجاد شرکت های دانش بنیان بزرگ می تواند چشم انداز کشور را در رسیدن به اقتصاد دانش بنیان محقق کند.
میزان صادرات دانش بنیان
برمبنای آمارهای دفتر کسب وکار بین المللی مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تا کنون ۴ هزار خدمت برای توانمندسازی و توسعه بازار به ۲۵۰۰ شرکت دانش بنیان ارائه شده است و هم اکنون ۴۵۰ شرکت دانش بنیان توانمند در حوزه صادرات در کشور داریم و میزان صادرات دانش بنیان های ایرانی در سال ۹۸ بیش از ۶۰۰ میلیون دلار بوده است.
باتوجه به وضعیت کشور در بعد سیاست بین الملل اغلب محصولات دانش بنیان کشور به کشورهای عراق، افغانستان و سوریه صادر می شود، البته هستند شرکت هایی که موفق به صادرات محصولات خود به کشورهای امریکا، کانادا، استرالیا و تعدادی از کشورهای اروپایی شدند.
حالا هم شرایط پاندمی کرونا بر بازارها حاکم شده است، ولی تلاش ها برای به ثمر رسیدن دستاوردهای تحقیقاتی ادامه دارد. به شکلی که تا حالا ۲۳ کارگزار صادراتی در کشورهای خارجی با هدف توسعه صادرات شرکت های دانش بنیان و تسهیل در روند رشد صادرات دانش بنیان ایرانی از طرف این معاونت به راه افتاده است. یافتن شریک تجاری و بازاریابی محصولات شرکت های دانش بنیان در کشورهای هدف ماموریت اصلی کارگزاران صادراتی است.
از این تعداد کارگزار صادراتی ۳ کارگزار صادراتی در ترکیه و آذربایجان، ۲ کارگزار صادراتی در روسیه و مابقی در کشورهای چین، افغانستان، کنیا، مالزی، اندونزی، عراق، سوریه، لبنان، عمان، هند، اقلیم کردستان، ازبکستان، بلاروس و انگلستان از طرف معاونت علمی ریاست جمهوری مستقر هستند.
بیشترین میزان صادرات برمبنای ارزش دلاری در سال ۹۸ به ترتیب در حوزه های "دارو و تجهیزات پزشکی شامل داروهای شیمیایی، داروهای نانو، زیست فناوری"، "مواد پیشرفته، پلیمر، مواد و رزین شیمیایی" و "ماشین آلات و تجهیزات صنعتی" بوده است.
این در حالیست که بودجه این نهاد در بودجه ۱۴۰۰ با وجود اقدامات بزرگی که در زمینه توسعه اقتصاد دانش بنیان انجام داده، با رشد ۲۳ برابری به عدد ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
دستاوردهای معاونت علمی تا افق ۱۴۰۰
دولت دوازدهم به آخر عمر خود رسیده است و بررسی عملکرد معاونت علمی در این بازه زمانی نشان میدهد که تعدادی از با اهمیت ترین دستاوردهای حوزه پشتیبانی از توسعه فناوری های راهبردی به این شرح است:
حوزه فناوری دستاوردها زیست فناوری جایگاه اول در منطقه و رتبه ۱۳ در دنیا از نظر تولیدات علمی دو برابر شدن تعداد شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری رتبه دوم داروهای زیستی در آسیا پس از ژاپن نهایی و وارد بازار شدن ۱۹ داروی مبتنی بر زیست فناوری در دولت یازدهم و دوازدهم نانوفناوری جایگاه اول در منطقه و چهارم در دنیا از نظر تولیدات علمی دو برابر شدن حجم صادرات و فروش طب بازساختی وسلول های بنیادی تجاری سازی بیش از ۸۰ محصول سلولی توسط ۱۰۵ شرکت ایجاد نخستین شهر سلول در ایران راه اندازی ۴ مرکز جامع طب بازساختی در تهران، مشهد، تبریز و شیراز آب، خشکسالی و محیط زیست دستیابی به دانش فنی اکتشاف و استحصال آب های ژرف برای نخستین بار در آسیای جنوب غربی ایجاد واحد پایلوت شورورزی و احیای کانون های گرد و غبار در منطقه خوزستان علوم شناختی راه اندازی جامع ترین آزمایشگاه ملی علوم شناختی کشور با سرمایه ۱۰ میلیون دلاری در دانشگاه تهران یکی از خروجی های اصلی زیست بوم اقتصاد دانش بنیان، پتنت های بین المللی است که علاوه بر افزایش کیفیت پژوهش ها، امکان تجاری سازی آنها را سبب خواهد شد، ضمن آنکه کسب و کارهای نوین هم حول این پتنت ها شکل خواهد گرفت.
بدین جهت پشتیبانی از ثبت بین المللی پتنت ها یکی از برنامه های معاونت علمی بود که رشد قابل توجهی در ثبت بین الملل اختراعات رخ داد، به شکلی که ۳۵ ثبت اختراع بین المللی در سال ۲۰۱۳ به ۱۴۰ پتنت تا سال ۲۰۱۸ رسید.
برنامه همکاری با ایرانیان خارج از کشور
برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور از اسفند ماه سال ۱۳۹۳ با هدف ایجاد سـاز و کـاری جهت بهره مندی از دانش و تجارب باارزش پژوهشگران و متخصصان ایرانی خارج از کشور در قالب برنامه هایی چون پسا دکتری، فرصت مطالعاتی، اساتید مدعو و معـین، تأسـیس شـرکت فنـاور و برگـزاری سـخنرانی و کارگـاه تخصصـی، پـروژه تخصصی جایگزین خدمت سربازی با تاکید بر مدل چرخش مغزها طراحی و اجرائی شده است.
مخاطبان ایـن طـرح دانش آموختگان دوره دکتـری از یکـی از ۱۰۰ دانشـگاه برتـر دنیـا، اسـاتید یکـی از ۲۰۰ دانشـگاه برتـر دنیـا و متخصصـان و کارآفرینان فعال در یکی از مؤسسات شاخص علمی و فناوری یا شرکت های دانش بنیان خارجی هستند.
تجربه موفق این برنامه در شکل گیری زیرسـاختی مناسـب و سـریع جهـت اسـتفاده از ظرفیـت و تـوان علمـی و فناوری متخصصان ایرانی در حوزه های مختلف تخصصی منجر بـه مشـارکت بـیش از ۴۷۰۰ نفـر از متخصصـان و محققـان ایرانی خارج از کشور در این برنامه شده، بیش از ۱۲۰۰ نفر از پژوهشگران و متخصصان ایرانی دانشگاه های برتر دنیـا از کشورهای امریکا، کانادا و کشورهای اروپایی الان به کشور بازگشته اند که ۱۹ درصد آنها فارغ التحصـیل ۲۰ دانشـگاه برتر دنیا چون ام آی تی، استنفورد، کمبریج، هاروارد، برکلی، ایلینوی، امپریال کالج، پرینستون، میشیگان، ملـی سـنگاپور، ای پی اف ال سوئیس بوده و حدود ۷۹ درصد این افراد تجربه زندگی بیش از ۵ سال را در خارج از ایران داشته انـد کـه نشان دهنده سطح بالای کیفی و ارزش بالای یکایک آنها است.
آمار برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور
همین طور تا حالا ۸۳ شرکت استارت آپ در حوزه های مختلف تخصصی توسط این افراد به وجود آمده که زمینـه اشـتغال تخصصی مستقیم برای بیش از ۲۴۰۰ نفر از بهترین متخصصان و فارغ التحصیلان داخلی را فراهم نموده است. تا حالا بـیش از ۳۴۰ نفر از پژوهشگران بازگشته به کشور در قبال برنامه مذکور جذب هیات علمی دانشگاه های تراز اول داخلی شده کـه ایـن امر در بالا رفتن سطح کیفی کارهای پژوهشی، آموزشی و بین المللی دانشگاه ها تأثیر شایانی داشته است.
زمینه ها و آمار اشتغال پژوهشگران و متخصصان ایرانی بازگشته به کشور
عملکرد این برنامه از سال ۱۳۹۳ نشان میدهد که همکاری با پژوهشگران و متخصصان ایرانی بازگشته به کشور با نرخ رشد بـالایی در زمینـه هـای مختلـف همـراه است:
سال دستاوردها ۱۳۹۳ کمتر از ۳۰ درخواست همکاری ۱۳ قرارداد همکاری ۵ پایگاه تخصصی ۱۳۹۴ کمتر از ۲۰۰ درخواست همکاری ۱۱۰ قرارداد همکاری ۱۵ پایگاه تخصصی ۱۳۹۵ بیش از ۱۰۰۰ درخواست همکاری ۴۴۳ قرارداد همکاری ۴۸ پایگاه تخصصی ۹۶-۹۷ بیش از ۳ هزار درخواست همکاری ۵۵۰ قرارداد همکاری بیش از ۷۰ پایگاه تخصصی
منبع: mizansanj.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب