ترین های اقتصادی در سال ۱۴۰۰- ۶
افت و خیز قیمت کالاهای اساسی با شایعات
به گزارش میزان سنج نوسانات بازار کالاهای اساسی، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی، چالش های بوجود آمده در صادرات محصولات کشاورزی و تبعات حذف ارز 4200 تومانی برای بخش، همچون مهم ترین اخبار حوزه کشاورزی در سالجاری بود.
به گزارش میزان سنج به نقل از مهر، نوسانات بازار کالاهای اساسی، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی، چالش های به وجود آمده در صادرات محصولات کشاورزی و تبعات حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای بخش، همچون مهم ترین اخبار حوزه کشاورزی در سالجاری بود. برگشت خوردن تعدادی از محصولات کشاورزی صادراتی کشور در سالجاری سر و صدای زیادی به پا کرد این محموله ها که شامل فلفل دلمه ای صادراتی به روسیه، سیب زمینی صادراتی به ازبکستان و کیوی صادراتی به هندوستان بود که عودت آنها منجر به گمانه زنی های فراوان درباره سلامت محصولات کشاورزی تولیدی ایران شد. برخی این اتفاقات را به مسائل سیاسی ربط دادند بااینکه به اعتقاد کارشناسان باتوجه به حجم محصولات کشاورزی صادراتی درباره محصولات برگشت خورده بزرگنمایی شده و حجم محصولات صادر شده بسیار بالاتر از محصولات برگشت داده شده بوده است. در آذر ماه امسال خبر برگشت فلفل دلمه ای های ایرانی از روسیه و ممنوعیت واردات این محصولات از طرف روس ها خبرساز شد، این مسأله منجر به گمانه زنی های فراوان درباره آلودگی فلفل های ایرانی شد. به دنبال این اتفاق قیمت فلفل دلمه به شدت افت کرد و کشاورزان گرفتار خسارت های فراوان شدند ضمن این که اخیراً فیلم های انتشار یافته در فضای مجازی نشان میدهد که این فلفل ها روی دست تولیدکننده مانده و خوراک گوسفندان شده اند. شاهپور علایی مقدم، رییس سازمان حفظ نباتات کشور در مصاحبه ای درباره دلیلهای این اتفاق اظهار داشته بود: روسیه نامه ای فرستاد که ۴ سم آفت و علف کشی که در کشور ما بین باغداران و کشاورزان استفاده می شود در آنجا ثبت نشده است و این دلیل برگشت خوردن فلفل های صادراتی بوده و هیچ نوع باقیمانده سمی وجود نداشته است. علایی مقدم افزوده بود: این سموم در اتحادیه اروپا هم استفاده می شود به جهت اینکه ماده موثره خوبی دارد و هزینه های تولید را پایین می آورد و بجای این که کشاورز سه بار برای کنترل بیماری سمپاشی کند یکبار سمپاشی می کند. رییس سازمان حفظ نباتات کشور اظهار داشته بود: ۴ بار وبینار با مقامات روسی برگزار کردیم و مسائل را توضیح دادیم و هیئتی هم برای مذاکره به این کشور رفت و مقرر است یک هیئت روسیه هم به ایران بیاید تا از گلخانه ها نمونه برداری کند که با اطمینان کامل صادرات صورت گیرد. بگفته این مسئول ۱۳ درصد فلفل های صادراتی ایران به مقصد روسیه است و بیش از ۴.۵ میلیون تن انواع صیفی و سبزی صادراتی داریم که هیچ مشکلی وجود نداشته است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید) در نهایت نیز صادرات فلفل دلمه به روسیه از ۱۵ اسفند ماه پس از سفر هیأت روسی به ایران و بازدید از مراکز تولید از سر گرفته شد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید) زمزمه های حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تبعات آن برای بخش کشاورزی یکی از مهم ترین مواردی که امسال در لایحه بودجه ۱۴۰۱ مشاهده شد، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی یا همان ارز ترجیحی بود که طی ماه های اخیر مباحث مطرح شده بر سر حذف یا عدم حذف آن شدت گرفته است. ارز ترجیحی از فروردین ۱۳۹۷ پا به عرصه اقتصاد ایران گذاشت، مروری بر تجربه بیش از سه سال برقراری این ارز در جریان تجارت خارجی و بازار داخلی کشور نشان میدهد این ارز، به سبب اختلاف قیمت و رانت خیز بودن، مشکلات مختلفی را نه فقط برای فعالان اقتصادی درگیر در جریان تجارت خارجی و تولید داخلی بلکه حتی برای مردمی که هدف حمایتی این ارز بودند، به وجود آورده است. سفره مردم بمراتب کوچک تر شده و فعالان اقتصادی به سبب بهره مندی عده ای از این رانت و غیررقابتی شدن فضای فعالیت، گرفتار مشکل شده و بعضاً از فعالیت بازماندند. بااینکه تمام متولیان و سیاست گذاران به این جمع بندی رسیده اند که ادامه مسیر امکانپذیر نیست اما نگرانی های زیادی نیز درباره حذف ناگهانی این ارز و عواقب آن وجود دارد و مدتی پیش نیز احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد از تعویق حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی آگاهی داد و اعلام نموده بود که دولت به این نتیجه رسیده که باتوجه به نتایج منفی در بخش تولید به سمت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حرکت نماید و با توجه به این که این لایحه در مجلس به تصویب نرسید به تعویق خواهد افتاد. با این وجود ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه سال آینده وجود نخواهد داشت. بااینکه خیلی از کارشناسان این اتفاق را مبارک می دانند و معتقدند که گشایش های زیادی به دنبال آن ایجاد می شود اما در عین حال تاکید دارند که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید با تدبیر و برنامه ریزی دقیق صورت گیرد تا کمترین تبعات را به همراه داشته باشد و حذف بدون برنامه و غیرکارشناسی آن می تواند منجر به ناملایماتی شود. براین اساس دولت باید در چندماه باقی مانده به انجام این کار، مقدمات آنرا فراهم آورد. مطرح شدن مباحث در خصوص حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی منجر به احتکار و نوسان قیمت خیلی از کالاهای اساسی در مقاطع زمانی مختلف شد و اخیراً نیز مطرح شدن آن منجر به احتکار تخم مرغ و نوسانات شدید قیمت این محصول در بازار شده است. بر این اساس در صورتیکه قیمت مصوب هر شانه تخم مرغ ۴۳ هزار تومان است، قیمت این کالا در مراکز خرده فروشی به شانه ای ۵۵ هزار تومان رسیده است. البته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی عنوان می کنند که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی حداقل تا آخر ماه مبارک رمضان ادامه دارد و پس از ماه مبارک رمضان درباره آن تصمیم گیری می شود. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید) وزارت جهاد کشاورزی مکلف شد طرح الگوی کشت را تا ۶ ماه ابلاغ کند از دیگر اخبار مهم حوزه کشاورزی این بود که ۲۱ آذر امسال لایحه بودجه ۱۴۰۱ وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرد تا ۶ ماه بعد از ابلاغ قانون، طرح الگوی کشت را در کشور ابلاغ کند. در ردیف ب تبصره هشت لایحه بودجه ۱۴۰۱ آمده است: در اجرای بند (ر) ماده (۳۵) قانون برنامه ششم توسعه وزارت جهاد کشاورزی موظف است حداکثر شش ماه بعد از ابلاغ این قانون نسبت به ابلاغ الگوی کشت اقدام نماید. بدین سبب وزارت جهاد کشاورزی تا ۲۱ خردادماه ۱۴۰۱ فرصت دارد که به این مهم اقدام نماید. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید) تب و تاب بازار برنج! بازار برنج در ماه های اخیر نوسانات زیادی را تجربه کرده و اکنون نیز با وجود حضور گسترده دولت در بازار این محصول، همچنان التهابات وجود دارد و حتی بر آنها افزوده شده و در حالی ۲۶ روز تا شب عید مانده، بازار این کالا هنوز به تعادل نرسیده و در بعضی مناطق همچنان قیمت برنج های کیفی حدود ۱۰۰ هزار تومان است. در این میان دخالت در بازار برنج و قیمت گذاری دستوری و عرضه با قیمت دولتی منجر شده که تقلبات نیز در بازار این محصول افزایش یابد و برنج های خارجی و باکیفیت های نه چندان بالا در کیسه برنج های کیفی و با قیمت های بالا به مردم ارائه شود. براین اساس کارگروه رصد و پایش قیمت اقلام اساسی و پر مصرف بازار توسط انجمن ملی پشتیبانی از حقوق مصرف کنندگان و با مشارکت انجمن های استانی در آخر هر ماه مبادرت به احصاء قیمت اقلام اساسی و پر مصرف بازار کرده و گزارش آنرا به معاون اول رییس جمهور می کند. در گزارش اخیر این کارگروه نیز عنوان شده که تعداد ۱۸ قلم کالا از ۵۲ قلم کالا نسبت به ماه گذشته افزایش قیمت بین ۱ تا ۱۰ درصد داشته اند. قیمت انواع برنج ایرانی، سیب زمینی، موز، پیاز و گوجه فرنگی نسبت به ماه قبل افزایش قیمت بیش از ۱۰ درصد داشته است. بر طبق این گزارش قیمت برنج طارم، برنج هاشمی، نخود، سیب زمینی، آب شرب بطری و رب گوجه فرنگی نسبت به یک سال قبل افزایش قیمت بیشتر از ۱۰۰ درصدی داشته اند. همین طور بررسی آمار ارائه شده از طرف وزارت صمت از قیمت کالاهای اساسی در آذر ماه سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که نرخ انواع کالاهای اساسی نسبت به آذر ۱۳۹۹ با افزایش محسوسی همراه بوده و بر همین مبنا، قیمت هر کیلوگرم برنج پاکستانی باسماتی درجه یک با ۱۴.۹ درصد افزایش از ۲۴ هزار و ۴۵۹ تومان در آذر ماه ۱۳۹۹ به ۲۸ هزار تومان در آذر ماه ۱۴۰۰ بالا رفته است.
همچنین قیمت هر کیلوگرم برنج طارم اعلا آذر ۱۴۰۰ نسبت به آذر ۱۳۹۹، ۵۹.۵ درصد افزایش داشته و از ۳۳ هزار و ۴۴۹ تومان به ۵۳ هزار و ۳۶۳ تومان رسیده است. قیمت این کالا در آبان ۱۴۰۰ نیز ۵۰ هزار تومان بود که به همین ترتیب رشد ۶.۷ درصدی در یک ماه (آذر نسبت به آبان ۱۴۰۰) یافته است.
قیمت هر کیلوگرم برنج هاشمی درجه یک نیز طی مدت یاد شده ۵۶.۶ درصد بالا رفته و از ۳۲ هزار و ۸۷۵ تومان به ۵۱ هزار و ۴۹۷ تومان رسیده است. قیمت این محصول نیز در آبان ۱۴۰۰، ۴۸ هزار و ۶۱۴ تومان بود که به همین ترتیب رشد ۵.۹ درصدی در یک ماه (آذر نسبت به آبان ۱۴۰۰) یافته است.
گرانی برنج ایرانی؛ داستانی که از شهریور ماه کلید خورد
براین اساس، در تابستان امسال خیلی از واردکنندگان و فعالان بازار برنج اعلام نمودند که ممنوعیت فصلی واردات برنج در سالجاری که همزمان با برداشت محصول داخلی اعمال می شود، باید لغو شود چونکه امسال میزان تولید برنج داخلی کافی نیست و اعمال ممنوعیت منجر به کمبود و افزایش سرسام آور قیمت ها می شود.
نکته قابل توجه این است که در شهریور ماه وقتی اصرار دولت بر ادامه ممنوعیت واردات مورد انتقاد قرار گرفت و قیمت برنج ایرانی نیز روند افزایشی یافت، دولت بجای این که ممنوعیت فصلی را لغو کند مبادرت به دخالت در بازار و توزیع برنج های خارجی و ذخایر راهبردی خود کرد که این اقدام دولت نه فقط تأثیری در بازار نداشت بلکه شرایط را بدتر هم کرد.
در آن زمان نکاتی درباره این اقدام دولت عنوان شد در خصوص این که بخش عمده برنج هایی را که دولت در آن زمان کیلویی ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان به مصرف کنندگان عرضه می کرد، با قیمت ۷، ۰۰۰ تومان خریداری نموده بود.
به عبارتی دولت به بهانه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی این برنج ها را به قیمت ۷ هزار تومان از تجار برنج خریداری نموده بود و پس از چند ماه با ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان سود در هر کیلوگرم مبادرت به فروش این برنج ها نمود، علاوه بر این وارداتی هم که خود دولت انجام داده و برنج هایی که خریداری نموده بود همه با ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده است. همین طور بسیاری بحث تقلب را مطرح نمودند که عده ای برنج های دولتی را خریداری و پس از آن کیسه این برنج ها را با برندهای مرغوب ایرانی عوض می کنند و آنرا جای برنج ایرانی با قیمت های بسیار گزاف می فروشند.
افزایش قیمت جهانی مواد غذایی و غلات
افزایش قیمت جهانی مواد غذایی از دیگر اخبار مهم و قابل توجه حوزه کشاورزی در سالجاری بود. برمبنای آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، قیمت مواد غذایی به اوج جهانی جدیدی رسیده و به بالاترین سطح خود از ماه جولای ۲۰۱۱ رسیده است و از افزایش ۳۰ درصدی ثبت شده در سال قبل نیز افزایش داشته است. شاخص قیمت مواد غذایی سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد، که قیمت های بین المللی سبد کالاهای غذا را دنبال می کند، نشان داد که در ماه اکتبر، هزینه یک سبد غذا نسبت به ماه قبل ۳ درصد افزایش داشته است. طبق گزارش ها، این قیمت ها به سبب قیمت های بالای کالاها، اختلال های عرضه جهانی و تعطیلی کارخانه ها و تنش های سیاسی بالا رفته است. شاخص قیمت غلات فائو ۳.۲ درصد رشد داشت در صورتیکه قیمت گندم به سبب کاهش برداشت از صادرکنندگان بزرگ مانند کانادا، روسیه و ایالات متحده ۵ درصد افزایش پیدا کرد. این سازمان دریافت که قیمت های بین المللی سایر غلات اصلی بالا رفته است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید) همین طور جنگ میان روسیه و اوکراین نیز به این گرانی دامن زد و منجر به افزایش ۵۰ درصدی قیمت غلات شد در همین زمینه عضو هیأت مدیره اتحادیه واردکنندگان نهاده های دام و طیور ایران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اوکراین و روسیه سهم زیادی در تامین غلات جهان دارند به همین علت جنگ میان این دو کشور باعث شده تا قیمت غلات جهش شایان توجهی داشته باشد. محمد مهدی نهاوندی با بیان این مطلب اضافه کرد: بروز جنگ میان دو کشور باعث شده تا فروشندگان خارجی علاقه ای به عرضه محصولات خود نداشته باشند و البته از طرف دیگر نیز خریداران کالاهای اساسی تلاش می کنند تا سهم بیشتری از خرید کالاهای اساسی را به خود تخصیص بدهند. وی با اشاره به افزایش ۵۰ درصدی قیمت غلات اظهار نمود: هم اکنون قیمت های پیشنهادی برای ذرت تحویل بنادر جنوبی حدود ۴۵۰ یورو و برای جو دامی ۴۵۵ یورو است و قیمت اعلامی فروشندگان خارجی برای کنجاله سویا هم حدود ۶۵۰ یورو اعلام می شود.
منبع: mizansanj.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب