گزارش مهر از وضعیت مشاغل خانگی؛
رؤیای کاهش بیکاری
میزان سنج: با عنایت به شرایط اقتصادی کشور اشتغال خانگی یکی از راه های کاهش آماربیکاری بوده که خلاقیت در آن حرف اول را می زند در این زمینه جامعه زنان بیش از مردان فعال می باشند.
به گزارش میزان سنج به نقل از مهر، جمعیت جهان رو به افزایش بوده و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی جمعیت کره زمین به حدود ۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر برسد. همین طور گفتنی ست برمبنای پیش بینی های انجام شده در ایران عنوان می شود جمعیت کشور تا سال ۲۰۳۰ میلادی بیش از حدود ۱۰۳ میلیون نفر خواهد بود.
ایجاد شغل پایدار در کنار تامین غذای این حجم از جمعیت یکی از دغدغه هایی است که سیاست گذاران کشورها را ناچار می کند تا جلوتر از زمان تصمیم گیری داشته باشند. امروز سیستم جذب نیرو از طرف دولت معنای خودرا از دست داده و حمایت های دولت بر پایه خلاقیت و اشتغالزایی افراد برمبنای مهارت های کسب شده متمرکز شده است. هم اکنون بخش اعظمی از نیرو کار جهان در بخش های غیردولتی فعالیت داشته که قسمتی از آنها در قالب مشاغل خانگی می آید. البته قسمتی از کارهای انجام شده نیز ازراه دور بوده و افراد به طور معمول در منزل با یک سیستم الکترونیکی اقدام به ارائه خدمات می کنند.
در سالهای اخیر خیلی از شرکتها متوجه شدند که بسیاری از نیروهای کار می توانند از منزل کارهایشان را باکیفیت بالایی انجام دهند و این شرکتها می توانند با ارائه خدماتی همچون انعطاف پذیری ساعات کاری، ظرفیت خودرا برای استخدام نیروهای کار متخصص گسترش دهند.
مزایای کار در منزل
کار از منزل دارای مزایا و معایبی است. مزایای این نوع فعالیت برنامه ریزی زمان بوده که برعهده افراد است. دیگر این که از هر نقطه جهان می توانند یک حرفه ای داشته و خدمات عرضه کنند. حذف رفت و آمدهای طولانی از منزل تا محل کار و برعکس از دیگر مزایای کار در منزل است. همین طور عنوان می شود با کمی مدیریت می توان درآمدزایی نامحدودی داشت. به عنوان مثال در نگاه کلان آموزش آنلاین زبان انگلیسی یکی از رایج ترین مشاغل برای افرادی است که در سرتاسر جهان سفر می کنند. در صورتیکه فردی تسلط مناسبی به زبان انگلیسی داشته باشد به آسانی می تواند بصورت آنلاین به کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف زبان انگلیسی آموزش دهد.
مشاغل خانگی منبعی برای کسب درآمد
بخشی از کارهای حرفه ای در منزل با نام مشاغل خانگی شناخته می شود که چند سالی است در ایران رونق گرفته است. برخی افراد آنرا به عنوان شغل اصلی خود دنبال می کنند و بعضی نیز کارهای این چنینی را در کنار شغل اصلی خود، کمک خرجی برای خانواده می دانند. یک معلم در کنار آموزش رسمی در مدرسه ممکنست در منزل نیز به چند شاگرد بطور خصوصی آموزش دهد. یا فرد هنرمندی که اقدام به ساخت اشیا تزئینی می کند به شکل آنلاین آنها را به فروش رسانده و کسب درآمد می کند. یا یک خانم خیاط در کنار خیاطی کیف دوزی، قلاب بافی و… نیز انجام می دهد. بدین جهت اینروزها شاهد فعالیت افراد در منازل برای کسب درآمد هستیم.
افت و خیزهای بستر اشتغال
با توجه به شرایط اقتصادی کشور اشتغال خانگی یکی از راه های کاهش آمار بیکاری بوده که خلاقیت و نوآوری در آن حرف اول را می زند. در این زمینه جامعه زنان بیش از مردان فعال می باشند و این امر بیشتر در صنایع دستی است.
محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هدف گذاری این معاونت را در نیمه نخست جذب ۸۰ درصدی منابع مالی مصوب شده برای مشاغل خانگی دانست تا اعتبار جدید کسب شود اما اینگونه نشد و برخی چالش ها مانع تحقق این هدف گذاری شد.
مشاغل خانگی همچون گذشته نبوده و امروز به یکی از ارکان ایجاد اشتغال در کشور تبدیل گشته است. مجوزها صادر و تسهیلات اختصاص داده شده به این حوزه بالا رفته است. بنا بگفته معاونت توسعه کارآفرینی وزارت تعاون، نگرش و تاکید این وزارتخانه بر توسعه مشاغل خانگی بوده به این معنا که افراد ضمن خوداشتغالی بتوانند چند نفر را در سطح مناطق خود پشتیبانی و مشغول بکار کنند.
پیش بینی سهم ۱۵ درصدی مشاغل خانگی
عنوان می شود تسهیلات پرداخت شده این مشاغل نسبت به دولت قبل روند افزایشی داشته و نسبت به سال ۱۴۰۱ نیز ۳۵ درصد افزایش را شاهد می باشیم. ضمن این که صدور مجوزها نیز ۲۰۰ درصد رشد داشته است.
حمایت از مشاغل خانگی مساله مهمی است و وزارت تعاون بدنبال سهم این مشاغل در بازار کار است. سال قبل سهم این مشاغل در ایجاد شغل از بازار کار ۱۰ درصد بود؛ امسال هدف گذاری شده تا این عدد به ۱۵ درصد برسد.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره ی پایین بودن سهم آنها به لحاظ ارزش مالی در اقتصاد اظهار داشت: اینگونه نیست، در بعضی کشورهای پیشرفته بعضاً شاهد می باشیم تا ۱۵ درصد از درآمد GDP (تولید ناخالص داخلی) آنها از مشاغل خانگی است. در ایران ۸۰ درصد بازار کار، در اختیار کسب و کارهای خرد بوده و توسعه مشاغل خانگی در امتداد توسعه صنایع خرد درحال پیگیری است.
دست اندازهای مشاغل خانگی
همان طور که آمد در عرصه اشتغال خانگی جامعه زنان فعالیت بیشتری دارند. ۲۳ مهر هفتمین همایش ملی بزرگداشت روز جهانی زنان روستایی و عشایری با محوریت نقش آفرینی زنان روستایی و عشایری در توسعه پایدار اجرا شد. زنان زیادی از استانهای مختلف کشور در این همایش حضور داشتند. تمام این زنان، کارآفرینانی بودند که تولید اشتغال کرده و از این راه کسب درآمد می کردند. برخی با راه اندازی دامداری به تولید و تامین شیر مشغول بودند و برخی با کشت گیاهان دارویی کسب درآمد می کردند؛ اما مشکل مشترک بیشتر این زنان، تولید با تیراژ پایین و در مکان هایی است که به لحاظ مساحت مورد تأیید سازمان غذا و دارو نبوده بدین جهت به محصولات تولیدی آنها سیب سلامت داده نمی گردد.
گلایه این زنان مشغول در منزل این بود که با وجود تأیید کیفیت محصولات از طرف بنکدارها به سبب نداشتن سیب سلامت، کالاها خریداری نمی شوند. تعدادی از آنها در گلایه به معاون امور زنان و خانواده رییس جمهوری عنوان کردند تا پای انعقاد قرارداد رفته اند اما منجر به همکاری نشده است.
ضرورت پشتیبانی از ابتدا تا انتهای زنجیره کار
ایجاد اشتغال خانگی زمانی درآمدزا است که بازار تقاضا آن فراهم باشد. تولید بدون بازار فروش نه به ارتقا کیفیت کمک می نماید و نه می توان از آن انتظار توسعه داشت.
سیدمجتبی خیام نکویی، رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات) درباره ی آموزش برای بازاریابی و بازار سازی مشاغل خرد روستایی و عشایری تاکید دارد، ماموریت اصلی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی آموزش بایدهای این حوزه در میان عشایر و روستاییان است، تا بتوانیم به تامین امنیت غذایی پایدار برسیم.
وی اضافه کرد: یک سلسله بسته های آموزشی و ترویجی برای آنها در نظر گرفته ایم هم برای افزایش تولیدات و هم برای شرایط عرضه محصولات در بازارهای محلی و البته منطقه ای. مجموع فعالیت ها روی یک سری بسته های آموزشی متمرکز است تا توان افراد از تولید تا توزیع افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به مساله کیفیت افزود: فعالان بخش کشاورزی در عرصه مشاغل خرد و خانگی باید استانداردهای لازم محصولات را رعایت نمایند و کیفیت نگهداری محصولات را بهبود بخشیده و در بخش بسته بندی، فاکتورهای بازار فروش را رعایت نمایند.
وی اظهار داشت: محصولات در شبکه توزیع برای بازار داخل مشکل جدی ندارد اما چالش هنگامی است که این محصولات مقرر است صادر شوند.
خیام نکویی برای رفع مشکلات عنوان کرد: یکی از کمک هایی که ما می توانیم به کارآفرینان مشاغل خرد و خانگی در عرصه کشاورزی و دامپروری داشته باشیم دادن فضایی استاندارد مورد نظر وزارت بهداشت برای تولید است تا بهره برداران بتوانند سیب سلامت را دریافت نمایند. بدین سبب می توانیم با پرداخت تسهیلات به استانداردسازی محیط فعالیت این مشاغل کمک نماییم.
رئیس سازمان تات اشاره کرد: در بخش کشاورزی افزایش مهارت برای تولیدات سالم مواد غذایی با افزایش ماندگاری از اهمیت به سزایی برخوردارست برای اینکه تولیدات خرد در روستاها و در میان عشایر بیشتر ارگانیک بوده و مواد نگهدارنده ندارد. همین طور باید مدت زمان ارائه کالاها به بازار را کاهش داد به سبب این که بیشتر محصولات به شکل تازه خوری استفاده می شود.
یکی از راه حل ها برای ایجاد بازار برای محصولات تولیدی مشاغل خانگی خصوصاً در استانهای مرزی برگزاری نمایشگاه ها و بازارچه های دائمی و مرزی است.
آمارها چه می گویند؟
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزایش تولید ناخالص داخلی در بعضی کشورها را مربوط به رشد کارگاه های کوچک خانگی دانست که این ظرفیت در کشور ما در عرصه صنایع دستی، فرش بافی، سنگ های قیمتی و… است. بگفته وی مشاغل خانگی مصرف انرژی و هزینه های تولید را کم می کنند و تسهیل ورود این قشر به بازار کار که از سیاست های مهم دولت می باشد را فراهم می کنند.
به گفته وی هم اکنون مشاغل خانگی منجر به کاهش ۰.۵ درصدی آمار بیکاری زنان شده است و سهم مشاغل خانگی از کل اشتغال متعهد شده دولت ۱۵۰ هزار فرصت شغلی است؛ علاوه بر این که در بازه زمانی آغاز به کار دولت سیزدهم بیش از ۲۵۰ هزار فرصت شغلی خانگی به وجود آمده است.
گفتنی است بنا بگفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی امسال برای توسعه مشاغل خانگی ۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات اختصاص یافته که تا کنون نزدیک به ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان آن جذب و باقی باید هر چه زودتر از طرف بانکهای عامل به متقاضیان پرداخت گردد.
گفتنی است چنانچه ۸۰ درصد این تسهیلات در نیمه نخست سال جذب می شد منابع اعتباری جدید برای این حوزه اختصاص داده می شد.
ظرفیت بالقوه موجود در کشور
۱۰ میلیون زن روستایی و حدود ۵۰۰ هزار زن عشایری در کشور وجود دارد که برای دستیابی به عدالت در عرصه آموزشی و در تمام حوزه های انسانی که منجر به توسعه کسب وکار و بهبود معیشت می شود، نیاز به حمایت های جدی دارند.
در ایران زنان روستایی و عشایری بیش از ۷۰ درصد کارهای حوزه دام و طیور و ۸۰ درصد فرآورده های محصولات لبنی را تولید می کنند. آنها در ۳ حوزه خدمت رسانی در بخش کشاورزی، نیروی کار کشاورزی با حقوق اندک و در عرصه کارآفرینی تلاش زیادی دارند.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای شکوفا کردن این ظرفیت چه کرده است؟ مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست مشترک با مشاور امور بانوان و خانواده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر ضرورت اجرای کار مشترک برای آموزش های تخصصی «ایمنی در منازل، اماکن عمومی و محل های کار برای پیش گیری از حوادث» برای مشاوران امور بانوان و خانواده وزارتخانه ها تاکید کرد و اعلام نمود این اداره آمادگی کامل دارد در امتداد مسئولیت اجتماعی در این بخش ایفای نقش کند.
همچنین گفتنی است، برمبنای تبصره ۴ اصلاحی بند (پ) ماده ۶ لایحه برنامه هفتم توسعه اعطای وام های مشاغل خانگی بدون ضامن در راستای پشتیبانی از فعالان این بخش تصویب گردید. بدین سان متقاضیان راه اندازی کسب وکارهای خرد خانگی می توانند فقط برمبنای اعتبارسنجی و گرفتن سفته تسهیلات دریافت نمایند. در امتداد توسعه مشاغل خانگی این حوزه سهم ۱۰ درصدی از یک میلیون شغل ایجادی در سال ۱۴۰۱ (بیش از ۱۰۳ هزار شغل خانگی) داشته است.
سخن پایانی
رونق مشاغل خانگی مختص ایران نبوده و کشورهای جهان از خیلی سال قبل اقدام به توسعه مشاغل خانگی کرده که این مشاغل فقط مختص به شغل های سنتی نمی شود؛ کد نویسی، طراحی گرافیک، حسابدار خانگی و… از کارهای خانگی افراد در کشورهایی مانند کانادا است. سطح درآمد تعدادی از این مشاغل بسیار بالا بوده و افراد می توانند در آسوده ترین شرایط در خانه خود به کسب درآمد بپردازند. تدریس آنلاین، خرید و فروش کالا، مدیریت رسانه های اجتماعی، تولید محتوا، ترجمه، مشاوره دادن و… از دیگر مشاغل خانگی است که افراد می توانند از این راه کسب درآمد کنند. با پیشرفت تکنولوژی خصوصاً اینترنت شغل هایی به وجود آمده اند که در سالهای قبل وجود نداشته اند. یک فرد بنا بر توانایی هایی که دارد می تواند یکی از این مشاغل را راه اندازی کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
جدیدترین ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران در مورد این مطلب